Begrijpend lezen bij kinderen

Wat merk ik?

Wanneer je kind moeite heeft met begrijpend lezen kun je dat vanaf groep 4 op een aantal manieren herkennen:

• Het navertellen van een tekst is moeilijk (dit kan ook al in groep 1 en 2 zijn na het voorlezen van een verhaaltje thuis of op school).
• Het lukt niet om vragen bij de tekst te beantwoorden.
• Je kind kent weinig woorden en snapt daardoor niet goed wat hij/zij leest.
• Er wordt goed gescoord op vakken als rekenen, maar lager op zaakvakken zoals geschiedenis en aardrijkskunde.
• Het hardop lezen van een tekst lukt nog niet goed, waardoor veel ruimte uit het werkgeheugen niet naar het begrijpen gaat, maar juist naar het omzetten van letters in de juiste uitspraak.

Mogelijke oorzaken

Begrijpend lezen is ontzettend complex en er zijn dan ook meerdere factoren die er invloed op kunnen hebben. Het leesbegrip is een combinatie van de capaciteit tot decoderen en vloeiend lezen, de ervaring in het lezen en de ervaring met taal, de motivatie om te lezen en ook hoe vaak er gelezen wordt.

De formule voor leesbegrip van Smits en van Koeven (2016) laat zien welke onderdelen van invloed zijn op begrijpend lezen:

Leesbegrip = Decoderen en vloeiendheid x de ervarings- en taalbasis x de leesmotivatie en hoeveelheid x de tekstkwaliteit x actief denken.

Maar ook factoren als de kwaliteit van de tekst en de mogelijkheid om actief na te denken tijdens het lezen spelen een rol. Ingewikkelder dan je in eerste instantie zou denken, niet? Zo kan een kind met een kleine woordenschat moeite hebben met het begrijpend lezen, maar kan ook een beperkte algemene kennis de boosdoener zijn.

Behandeling

Omdat begrijpend lezen en het ontdekken van de mogelijke oorzaken zo complex is, brengt de logopedist niet alleen het lezen in kaart. Ook een deel van de taalontwikkeling, zoals de woordenschat en het begrijpend luisteren worden onderzocht. Zo komt de logopedist steeds een stapje dichter bij de mogelijke oorzaak (of oorzaken) van de problemen met het begrijpend lezen.

Wanneer de mogelijke oorzaken gevonden zijn, wordt er in samenspraak met ouders en school gekeken hoe het begrijpend lezen het best geoefend kan worden. Echt maatwerk dus!