Articulatie bij kinderen

Wat merk ik?

Een kind is slecht te verstaan of wordt niet goed begrepen wanneer hij onduidelijk praat of klanken of klankcombinaties verkeerd uitspreekt. Je kunt je voorstellen dat dit ontzettend frustrerend kan zijn. Vanaf 4 jaar is een kind normaal gesproken goed verstaanbaar voor de omgeving. We maken onderscheid tussen drie vormen van articulatieproblematiek: motorisch,- en fonologisch articulatieproblemen of een verbale ontwikkelingsdyspraxie (uitspraakstoornis).

• Wanneer kinderen moeite hebben met het motorisch articuleren van een bepaalde klank spreken we van een zogenaamd fonetisch articulatieprobleem. Je kunt dit herkennen aan een vervorming van bepaalde klanken, zoals een slissende /s/ of het niet uit kunnen spreken van de /r/.
• Aan de andere kant kunnen kinderen ook vereenvoudigingsprocessen toepassen tijdens het spreken; het zogeheten fonologisch articulatieprobleem. In dit geval hoor je dat bepaalde klanken verkeerd gebruikt worden. Een fonologische stoornis is een taalprobleem. Het kind heeft onvoldoende ontdekt hoe woorden in elkaar zitten, maar tijdens het spreken worden de verkeerde klanken in een woord geplaatst. Bijvoorbeeld koek wordt toet of spin wordt pin.
• Als laatste kan er sprake zijn van een (uit)spraakstoornis: ook wel spraak- ontwikkelingsdyspraxie (SOD) genoemd. Je kind heeft hierbij vaak moeite met het plannen, programmeren, coördineren en controleren van de spraakbewegingen (de tong, lippen en kaken). Er worden veel inconsequente fouten gemaakt en tijdens het spontane spreken worden er steeds meer foutjes opgemerkt.

Wat zijn mogelijke oorzaken?

De oorzaken van articulatieproblemen kunnen uiteenlopend zijn. Kinderen kunnen klanken vervangen doordat de hersenen het niet goed ‘horen’, maar ook een incorrecte tongstand, verslapping van spieren en functies in het mondgebied of ander afwijkend mondgedrag kunnen de oorzaak zijn. En ook een aangeboren afwijking aan de mond zoals een hazenlip of gespleten gehemelte kunnen voor articulatieproblemen zorgen.

In al deze gevallen blijft het probleem hetzelfde: je kind wilt een bepaalde klank uitspreken, maar het lukt niet zoals hij het bedoelt. En dat is natuurlijk frustrerend!

Behandeling

Onze logopedist doet onderzoek om te kijken of de articulatiemoeilijkheden bij de leeftijd passen, en zo niet, welk type articulatieprobleem er mogelijk speelt. Ze kijkt samen met jou of logopedie al behulpzaam kan zijn en kan meteen een indicatie geven over de duur van de behandeling. Mocht een behandeltraject gestart worden, dan leert je kind spelenderwijs klanken aan en krijg je volop oefeningen mee voor thuis. Na een aantal maanden onderzoekt de logopedist je kind opnieuw om te kijken of alle klanken onder de knie zijn!