Neurorevalidatie bij volwassenen

Wat merk ik?

Neurorevalidatie is een erg brede specialisatie. Denk hierbij aan het revalideren na bijvoorbeeld niet aangeboren hersenletsel (NAH) zoals een hersenbeschadiging in het taalgebied na een flinke val, of slikproblemen (dysfagie) door een hersenbloeding. Het kan zijn dat een persoon met NAH ineens moeite heeft met eten, drinken of spreken. In het ziekenhuis wordt er vaak al met een team aan specialisten aan de revalidatie gewerkt. Maar ook na ontslag gaat de revalidatie vaak verder.

Mogelijke oorzaken en behandeling

Bij Connect Logopedie & Dyslexie specialiseren we ons in verschillende problematieken binnen de neurorevalidatie. Hoewel je ons altijd kunt bellen wanneer je hulp nodig hebt, helpen wij bijvoorbeeld bij:

Een ongeluk, NAH, spierziekte of een aandoening van de zenuwen: er zijn allerlei oorzaken die kunnen leiden tot dysartrie. Dysartrie is een spraakstoornis die wordt veroorzaakt door een beschadiging aan het zenuwstelsel. Deze beschadiging zorgt ervoor dat de spieren die nodig zijn voor de stemgeving en de uitspraak niet genoeg werken.

Gebrek aan spierkracht heeft invloed op de verstaanbaarheid. De spraak wordt ineens onduidelijker doordat de stem te zacht, te hees of te nasaal is, of ineens eentonig wordt. Ook kunnen er problemen met kauwen en slikken voorkomen, en kan het ineens lastig zijn om speeksel onder controle te houden.

Gebruik maken van de mogelijkheden die er nog wél zijn
De behandelend arts zal bij afsluiting van het ziekenhuistraject naar een logopedist verwijzen. Deze gespecialiseerde logopedist doet vervolgens onderzoek naar het functioneren van de spieren, de verstaanbaarheid, de stem, en kijkt hoe de persoon zich zelf over deze aspecten voelt. Afhankelijk van het type en de ernst van de dysartrie wordt er gezamenlijk een behandelplan opgesteld.

Samen met haar cliënt gaat de gespecialiseerde logopedist op zoek naar manieren om optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden die er nog wél zijn. Hierbij wordt gebruik gemaakt van Dysamix: een werkboek voor volwassenen met dysartie. Uit dit werkboek worden bepaalde oefeningen geselecteerd die passen bij de problematiek van de cliënt. De juiste mondmotoriek, goede uitspraak, stemgeving, articulatie, verstaanbaarheid en zelfs ademhaling kunnen worden geoefend. De focus ligt niet op wat niet meer kan, maar op wat er nog wél mogelijk is!

Dysfagie is een slikstoornis, vaak veroorzaakt door een beschadiging aan de hersenen, een spierziekte of problemen met de spieren in de mond en keel. Iemand met dysfagie kan zich makkelijk verslikken tijdens het drinken of moeite hebben met het afhappen en kauwen van eten - dat vervolgens nog in de keel kan blijven steken ook. Dit komt allemaal omdat de spieren in de lippen, de tong, de kaak, de wangen en het strottenhoofd niet helemaal functioneren zoals het zou moeten. De focus ligt niet op wat niet meer kan, maar op wat er nog wél mogelijk is!

Slikrevalidatie- en compensatie 
Om het functioneren van de spieren te versterken, wordt door een gespecialiseerde logopedist vaak aan slikrevalidatie en/of compensatie technieken gewerkt. De logopedist oefent samen met de cliënt om bepaalde spieren of spiergroepen sterker te maken, zodat het eten of drinken weer krachtig kan worden doorgeslikt.

Wanneer we het over compensatie technieken hebben, ligt de focus op het vinden van nieuwe mogelijkheden om het eten en drinken veilig en makkelijk te maken. Zo kan de hoofdhouding aangepast worden of kunnen er wellicht veranderingen aangebracht worden in het dieet.

Zo’n 30% van de mensen die een beroerte krijgt, krijgt met afasie te maken. Jaarlijks zijn dit in Nederland en België bijna 14.000 mensen. Van hersenletsel na een flinke val, tot een hersenvliesontsteking of hersenbeschadiging door een beroerte. De gevolgen van dit NAH hangen af van het soort letsel en de ernst hiervan. Er kunnen fysieke problemen ontstaan (problemen met lopen bijvoorbeeld), maar ook op het gebied van taal, spraak en slikken.

En taal is één van de belangrijkste tools die we gebruiken om te communiceren. Het vinden van de juiste woorden, kunnen lezen en het begrijpen van taal zijn hier natuurlijk essentieel voor. Voor iemand met afasie zijn deze dingen ineens niet zo vanzelfsprekend meer.

Wat is afasie
Er komen ontzettend veel gebieden samen in de hersenen. Gebieden die beweging mogelijk maken, maar ook gebieden die betrekking hebben op het spraakvermogen en het taalgebruik. Een beschadiging aan die hersengebieden zorgt ervoor dat taal ineens minder goed gebruikt kan worden dan voorheen.

Hoe problematisch de afasie is, hangt af van de ernst en de locatie van de beschadiging in de hersenen. Waar de ene persoon moeite kan hebben met het vinden van de juiste woorden, kan bij de ander het begrip van gesproken taal ineens verminderd zijn.

De behandeling van afasie 
De behandeling van afasie begint in het ziekenhuis. Hier wordt vaak met een team aan specialisten aan de revalidatie gewerkt. Wanneer er sprake is van afasie gaat de behandeling ook na het ziekenhuis verder. De revalidatie wordt naast het ziekenhuis ondersteund en begeleid door een gespecialiseerde logopedist die logopedie gebruikt om de problemen te verminderen en herstel te bevorderen. De behandeling van een persoon met afasie is altijd maatwerk. De verschillen tussen mensen met een afasie kunnen namelijk groot zijn. De behandeling van de afasie richt zich op het minimaliseren van de stoornis en legt de focus op het verbeteren van de functies die nog wél aanwezig zijn. De logopedische oefeningen kunnen zich richten bijvoorbeeld op het verbeteren van het spreken, lezen en schrijven of het begrijpen van taal.