Blog: Meertaligheid en logopedie, hoe zit dat?

Meertaligheid en logopedie, hoe zit dat? De praktijk kent veel meertalige kinderen. Regelmatig krijgt logopedist Jiska de vraag welke invloed een meertalige opvoeding heeft op het kind en in welke gevallen er logopedische hulp gegeven mag worden. In dit blog geeft ze hier meer duidelijkheid over.

Meertaligheid

We spreken van meertaligheid wanneer kinderen tijdens hun ontwikkeling in aanraking komen met twee of meer talen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ouders met verschillende moedertalen of kinderen van anderstalige ouders die thuis een andere taal aangeboden krijgen dan op school.

Simultane meertaligheid

Ten eerste: meer talen tegelijk aanleren is geen probleem! Wanneer kinderen vanaf de geboorte twee (of meer) talen aangeboden krijgen, kunnen zij die talen net zo goed leren als kinderen die één taal aangeboden krijgen. Bij simultane meertaligheid worden de talen (enigszins) gelijkwaardig aangeboden. Er worden in dit geval twee (of meer) taalsystemen gemaakt en een kind heeft dus eigenlijk meerdere moedertalen. Dit is het geval wanneer bijvoorbeeld vader en moeder vanaf de geboorte verschillende talen tegen hun kind spreken.

Successieve meertaligheid

Als talen na elkaar aangeleerd worden, spreek je van successieve meertaligheid. De opgebouwde taalvaardigheid van de moedertaal werkt hierbij door op het aanleren van de tweede taal. Denk bijvoorbeeld aan anderstalige ouders die in Nederland wonen. In deze situatie is het erg belangrijk dat ouders hun moedertaal spreken met hun kind als ze het Nederlands nog niet goed beheersen. Het aanleren van de eerste taal vormt de basis voor het taalgevoel van het kind. Het is zinvol om een kind op jonge leeftijd naar een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf te laten gaan. Het komt regelmatig voor dat de verwerving van de tweede taal pas plaatsvindt als kinderen naar de basisschool gaan. Een achterstand bij de start van het spreken van de tweede taal is normaal en wordt meestal binnen een paar jaar weer ingehaald.

Meertaligheid en logopedie samengevat

• Verdeel het taalaanbod gelijkmatig. Probeer de talen te scheiden. Dit kan per situatie/omgeving, maar ook per persoon.

• Houd de talen uit elkaar. Als de moedertaal beter beheerst wordt dan de tweede taal, spreek dan met het kind in de moedertaal. Dit is beter voor de taalontwikkeling. Het kind ontwikkelt een taalgevoel die bij het aanleren van een tweede taal nodig is.

• Een kinderdagverblijf of een peuterspeelzaal is een mooie gelegenheid om een kind kennis te laten maken met het Nederlands.

TOS?

Als de talen op de juiste manier aangeboden worden, zijn kinderen prima in staat om twee of meer talen aan te leren. Het is echter wel van belang dat een kind wordt doorverwezen als er problemen worden opgemerkt in de taal. Bij meertalige kinderen wordt een taalontwikkelingsstoornis vaak laat ontdekt, omdat er gedacht wordt dat de spraak- taalproblemen veroorzaakt worden door een meertalige opvoeding. Een TOS is er ook altijd in de moedertaal. Onderzoek naar TOS bij meertalige kinderen kan gedaan worden bij een audiologisch centrum zoals bijvoorbeeld Pento.

Tot slot

Kinderen komen alleen in aanmerking voor logopedische behandeling als er ook een probleem is in de ontwikkeling van de eerste taal. Kinderen die alleen problemen ondervinden in de tweede taal (NT2), hebben geen recht op vergoeding van de zorgverzekeraar.