Blog: Meertalige taalontwikkeling bij kinderen

Eerder schreef ik al een blog over meertaligheid. In het najaar van 2020 heb ik samen met collega Jannet een cursus gevolgd over logopedie en meertaligheid, dus ik heb inmiddels nog meer te vertellen over dit onderwerp. Bijna dagelijks krijg ik in de praktijk te maken met meertalige kinderen. Reden genoeg om nog wat meer informatie met jullie te delen.

Taalachterstand vs taalstoornis

Bij meertalige kinderen is het lastig om te achterhalen of er sprake is van een taalachterstand of een taalstoornis. Schakel bij twijfel daarom altijd een professional in. In het kort zijn de belangrijkste verschillen dat er bij een taalachterstand een bekende oorzaak is (te weinig taalaanbod in bijvoorbeeld het Nederlands), bij een taalstoornis is er geen aanwijsbare oorzaak. Bij een taalachterstand zal je snel progressie zien wanneer het taalaanbod wordt verbeterd. Bij een taalstoornis zijn de problemen veel hardnekkiger en zal je in alle talen aanhoudende moeite zien met de taalverwerving. Bij een normale ontwikkeling is een kind prima in staat om twee of meer talen aan te leren. Het leren van meerdere talen heeft in principe ook geen negatief effect bij:

• Taalontwikkelingsstoornis (TOS
• Autismespectrumstoornis (ASS)
• Cognitieve beperking
• Auditieve beperking

Een misverstand is dat meertaligheid zou zorgen voor taalproblemen. Meertaligheid veroorzaakt geen taalprobleem en maakt deze ook niet erger. Advies op maat is belangrijk, het taalaanbod dient per kind bekeken te worden. Een goede ontwikkeling van de thuistaal bevordert het leren van een tweede taal. Een diagnose of stoornis bij een kind is geen reden om te stoppen met meertaligheid. Houd er alleen rekening mee dat de stoornis van invloed zal zijn op de verwerving van alle talen.

Advies voor thuis

Een rijk en gevarieerd taalaanbod in de thuistaal is beter dan een gebrekkig taalaanbod in het Nederlands. Taalstimulering is nodig in alle talen die het kind leert, dit is heel belangrijk! Het taalaanbod in de thuistaal kan bijvoorbeeld verrijkt worden op de volgende manieren:

• Verhalen, rijmpjes en liedjes in de eigen taal
• Voorlezen in de eigen taal
• Kennismaken met de bibliotheek
• Krant lezen, jeugdjournaal kijken

Doe de oefeningen van logopedie in de eigen taal. Oefeningen zijn niet alleen effectief als ze in het Nederlands worden gedaan.

Positieve houding

Er gaan nog veel hardnekkige misverstanden rond over meertaligheid, terwijl 40 tot 60% van de kinderen over de hele wereld meertalig worden opgevoed. Er zijn veel voordelen van meertaligheid, uit onderzoek blijkt dat een meertalige opvoeding een positief effect heeft op de concentratie, het geheugen en de executieve functies. Ook blijkt uit onderzoek dat meertalige personen met dementie op latere leeftijd last krijgen van eerste symptomen in vergelijking met eentalige personen met dementie. Dit is overigens niet alleen bij kinderen zo! Ook voor volwassenen heeft het voordelen.